Araknoid Kist Tehlikeli midir

Kistlerin oluþumu genellikle geliþimsel olur. Anne karnýnda olan bebekteki deðiþimler nedeniyle meydana gelirler. Bebeðin anne karnýnda olduðu süreçte araknoid zarýn ikiye ayrýlmasýyla içinde sývý birikimi olur. Gebeliðin 15. Haftasýna gelindiðinde araknoid zarda beyin omurilik sývýsýyla dolar. Bundan sonra araknoid kist her zaman olabilir. Bunun dýþýnda sonradan olan kafa travmalarýnda ya da beyin iltihaplanmasý hastalýklarýnda da kistler geliþebilir. Araknoid zarýn her bölgesinde kist geliþme riski bulunmaktadýr. Beyinde en fazla sylvian fissür denen temporal ve frontal loblarýn arasýnda bulunan doðal yarýk içinde geliþirler.

Bu etki kistin beyinde olduðu bölgeye baðlý olarak deðiþir. Çoðunlukla herhangi bir soruna neden olmazlar. Herhangi bir sebeple yapýlan CT ya da MR gibi tetkiklerde tesadüfen belirlenirler. Ancak kist büyüme gösterirse, beyinde bulunduðu alana baský yapar, beynin çalýþmasýný etkileyerek kiþide inme benzeri sorunlara neden olabilir. Hastada baþ aðrýsýna neden olabilir, nadiren sara nöbetleri geçirmesini saðlayabilir. Ancak her zaman bu etkiler görülmeyebilir.

Kistlerin tanýsý için bilgisayarlý tomografi tetkiki yapýlýr. Bu tetkikte X ýþýný sayesinde görüntü elde edilir. Kistlerin içindeki sývý siyah olarak belirlenir. MR tetkiki yapýldýðýnda X ýþýný yerine manyetik alan kullanýlarak tespit yapýlýr. Kiþide araknoid kist tespit edildiðinde, hasta CT uzmanýna gönderilir. Beyin cerrahý ya da nöroloji uzmaný araknoid kist bulgusu olduðunda, genellikle cerrahi giriþimi tercih edebilir.

Kistlerin tedavisinde kullanýlan yöntemlerin üstünlüðü kesin olarak kanýtlanmamýþtýr. Tedavide 3 farklý yöntem kullanýlýr. Bunlar kistin þantlanmasý, açýk ameliyatla mikroskopla kistin beyin alt tarafýndaki beyin omurilik sývýsý yollarýnýn aðýzlaþtýrýlmasý, endoskopla kistin beyin alt tarafýndaki beyin omurilik sývýsý yollarýnýn aðýzlaþtýrýlmasý yöntemleridir.

Kistin içine takýlacak þant kistin içinde olan sývýnýn karýn boþluðuna boþalmasýný ve yeniden kana karýþmasýný saðlamaktadýr. Bu þekilde takýlan þant hastada yaþam boyu kalýr. Bu yüzden beyin karýncýklarýna takýlmýþ þantlarda olduðu gibi her zaman týkanma, kýrýlma, kopma ya da enfeksiyon gibi sorunlar yaþanabilir. Ameliyatýn riski daha z olmasýna raðmen, þantla yapýlan tedavinin riskleri uzun dönemde daha fazla olabilir. Diðer yöntemde kiþinin kafatasý açýlarak, mikroskopla beyin tabanýnda beyin omurilik sývýsý yollarý ve kist arasýna pencereler açýlabilir. Bu þekilde pencerelerden kistin içindeki sývýnýn beyin omurilik sývýsý yollarýna karýþabilir. Bu iþlem endoskop aracýlýðýyla da kafatasýna açýlan delikten yapýlabilir. Bu yöntemde ciltte yapýlan kesi 2-3 mm kadar olur. Bu yöntemin uygulanmasý özel bir bilgi ve deneyim gerektirmektedir.

Araknoid kistlerin tedavisinde cerrahi giriþim yapýlmasý için, kistlerin büyüme göstermesi ve çeþitli bulgular veresi gerekir. Kistlerdeki büyüme oldukça yavaþ olur. Ancak kistin çok büyümesi sývý akýmýný engelleyebilir. Bu yüzden hastaya cerrahi giriþim tavsiye edilir. Bu kistler bir tümör olarak algýlanmamalýdýr. Çünkü araknoid kist beyindeki normal dokudan kaynaklanýr. Ameliyat edilmeyen hastalarýn düzenli olarak takip edilmesi gerekir.